Het Dorp

het-dorp

Als je over de Amsterdamseweg in Arnhem rijdt, is de kans groot dat je op een gegeven moment wordt ingehaald door een supersonische invalidenwagen. Waarschijnlijk is het een bewoner van het Dorp.

Vijftig jaar geleden gaf Mies Bouwman met een grote inzamelingsactie op tv het startschot voor de ontwikkeling van de gehandicaptenwijk. Het Dorp zou een plek worden waar mensen met een beperking zelfstandig kunnen wonen in een gewone omgeving. Dit jubileum werd afgelopen week uitgebreid gevierd. Groepjes managers en relaties in representatieve kantoorkleding liepen af en aan naar de grote witte feesttent aan de rand van Het Dorp. “Wat een mensen,” verzuchte een bewoonster  terwijl ze haar rolstoel tussen de verhoogde groentebedden van de moestuin door manoeuvreerde.

Het Dorp houdt het midden tussen een wederopbouwwijk en een vakantiepark. De bosrijke setting en de kleinschaligheid zorgen voor een kalme en vriendelijke sfeer. Passanten groeten elkaar als in een echt dorp. Het terrein is opvallend reliëfrijk, vooral als je bedenkt dat het speciaal bedoeld is voor mensen die slecht ter been zijn. Hadden ze in de jaren 60 ook al elektrische rolstoelen? De architectuur is modernistisch, met platte daken en horizontale belijning. Er zijn appartementen en knusse rijwoningen met een tuintje. Alleen de verbindingsgangen tussen de woningen lijken op een ziekenhuis, met automatische deuren, een systeemplafond en bakstenen wanden. Centraal in het dorp ligt de Dorpsbrink met een supermarkt en een brievenbus op rolstoelhoogte. Met een donkerbruine overkapping op slanke pilaren is het een echt jaren ’60 winkelcentrum. Aan een lantarenpaal hangen bewakingscamera’s. moeten die de bewoners in het gareel houden, of juist beschermen tegen kwaadwillende vreemdelingen? Er loopt een kleine kromme vrouw langs met een grote zwarte hond. Ze heeft hem niet aan de lijn, maar houdt hem strak onder appèl.

Volgend jaar worden alle gebouwen in het Dorp gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Er komen dan ook niet-gehandicapten wonen. Op deze manier wordt de integratie en emancipatie van mensen met een beperking weer een stapje verder gebracht. Bovendien is de verkoop van gezinswoningen natuurlijk gunstig voor de exploitatie van het omvangrijke instellingsterrein. In de etalage van de voormalige kapperszaak op de Dorpsbrink staat een maquette van de nieuwbouw. Het bosrijke, kleinschalige karakter blijft behouden, maar de nieuwe huizen krijgen allemaal een puntdak.