Het Wekeromse Zand

wekeromsezand1

Om bij het Wekeromse Zand te komen, wandel je eerst en stukje door het bos. Het hele gebied is omzoomd met grove dennen, die er voor zorgen dat er niet te veel zand het boerenland op waait. Het pad slingert tussen compacte heuveltjes door. Op een steile helling steken ontblootte boomwortels grillig uit de grond, als de poten van een octopus. Bij de volgende bocht verschijnt opeens het witte stuifzand in scherp contrast met het schaduwrijke bos. Er ontvouwt zich een weids en glooiend landschap van zand, afgewisseld met heide en hier en daar een groepje bomen. In het zand staan afdrukken van schoenen en hoeven, een ritsachtig slangenspoor en muizenpootjes. Bij een bankje heeft iemand een vrouwengezicht in het zand getekend. Het stokje ligt er nog naast. In de verte klinkt de motor van een terreinwagen. Achter de auto vormt zich een stofwolk die in een pluim oostwaarts waait.

Als je met de bus naar het Wekeromse Zand gaat, stap je uit op de Wekeromse Enk. De enk en het zand zijn nauw met elkaar verbonden. De enk is van oudsher het akkergebied van de Wekeromse boeren. De schrale grond werd vruchtbaar gemaakt met schapenmest, vermengd met heideplaggen afkomstig van het Wekeromse Zand. Door eeuwen van grazen en plaggen werd het gebied steeds kaler, totdat er een zanderige woestenij overbleef. Het fijne stuifzand veroorzaakte veel overlast op de enk en in het dorp. Men probeerde het zand te bedwingen door bomen te planten. Uiteindelijk heeft men het dorp maar een flink eind naar het noorden verplaatst. Het centrum ligt nu een kilometer verderop. Tegenwoordig wordt het stuifzand niet meer als een bron van overlast gezien, maar als een uniek natuurgebied. Door de extreme omstandigheden komen er bijzondere planten en dieren voor, die zelfs op Europees niveau bescherming genieten. Geldersch Landschap & Kastelen, de beheerder van het Wekeromse Zand, zorgt er daarom voor dat het gebied niet dichtgroeit en dat het zand kan blijven stuiven.

Naast de natuur, heeft het Wekeromse Zand ook bijzondere archeologische waarden. In de ijzertijd, ongeveer 2500 jaar geleden, woonden hier namelijk ook al mensen. Op basis van archeologische vondsten heeft Geldersch Landschap & Kastelen een reconstructie gemaakt van een boerderij en akkers uit de ijzertijd. Op een speelse manier wordt hier de aandacht gevestigd op de mensen die zo lang geleden op deze plek leefden. Ze droegen wollen hemden en mantels van dierenhuiden. Hun doden begroeven ze in grafheuvels en oude eiken werden door hen vereerd. Overgeleverd aan de natuur verbouwden ze gewassen met wonderlijke namen als Emmer en Huttentut. Je kunt je voorouders zo voor je zien, terwijl je je meegebrachte krentenbol opeet.